publicationessaypodcastinterviewvideoblognewsonline coursespeopleAPRIA

Herinneringen aan Fez

blog by Thomas Michaël – 19 January 2015
Het zijn twee volle fotoalbums geworden. Ik laat ze aan de kinderen zien. Mooie foto’s vinden ze. Het moet een bijzondere reis zijn geweest. Voor mij zijn het meer dan foto’s. Het zijn mijn herinneringen.
Een prachtige reis hebben we gemaakt, door het adembenemende landschap van Marokko. Langs het middeleeuwse Aït-Ben-Haddou, het kustplaatsje Essaouira en natuurlijk de koningssteden Marrakesh – wel veel toeristen, hoor – en Fez, mijn lievelingsstad. In Fez had ik best langer willen blijven. Verdwalen in de medina, met het gehamer van de metaalbewerkers, de stank van de leerlooierijen… Als ik de foto’s terugkijk is het alsof ik er weer ben. Ik kan het gehamer weer horen. Ik kan de geuren weer ruiken. Ik kan de sfeer weer proeven.

Over 34 jaar maakt mijn kleinzoon dezelfde reis, door het nog altijd zo adembenemende landschap van Marokko. Een reis langs mijn herinneringen, want alleen de foto’s zijn bewaard gebleven. Langs het bijzondere Aït-Ben-Haddou, het decor van vele films. Langs het kustplaatsje Essaouira met de vismarkt in de haven. En langs natuurlijk Marrakesh – wel veel toeristen hier – en Fez, de mooiste stad van alle koningssteden. In Fez had hij wel langer willen blijven. Verdwalen in de smalle straatjes, om telkens in een andere wijk terecht te komen, waar telkens een andere ambacht wordt uitgeoefend. De leerlooierijen kun je in de verte al ruiken. Vanaf een dakterras heb je een prachtig uitzicht over de baden en sta je tussen de huiden die er te drogen liggen. Er is in al die jaren niet veel veranderd en misschien staat hij daar wel op hetzelfde dak als ik.

Als ik over een paar jaar de boekhandel verkoop, heb ik meer tijd om te reizen. Er zijn nog zo veel plekken die ik graag wil zien. Het fototoestel gaat natuurlijk mee. Om mooie momenten vast te leggen, als herinnering voor later. En als het nog later is, dan neem ik mijn herinneringen mee en laat ik de foto’s achter. Maar mijn kleinzoon vindt de foto’s en geeft er een nieuwe betekenis aan in een kolossaal boek.

Het boek bevat meer dan duizend foto’s van twintig jaar reizen. Door op elke spread twee foto’s te plaatsen die op een bijzondere manier met elkaar zijn verbonden, wordt de kijker gestuurd om op een andere manier naar de foto’s te kijken. Natuurlijk vertellen de foto’s in het boek iets over mij, en verteld het boek iets over mijn kleinzoon, maar het komt nu vooral op u aan. Op de interpretatie van de kijker.

http://thomasmichael.nl/artez_graduation_project.html
 
In aanloop naar De Grote Geheugen Show vertellen alumni van ArtEZ over hun werk en de relatie met geheugen, herinnering en/of (persoonlijke) geschiedenis. Thomas neemt ook deel aan de kleine expositie De Grote Geheugen Show. Hierin wordt een aantal projecten van ArtEZ alumni – met als thema de fascinatie voor het verleden, herinneringen en/of de werking van het geheugen – bij elkaar gebracht. De expositie is te zien vanaf 13 februari op de begane grond in Rozet.