Makerschap
Voor deze publicatie hebben wij, Erica Schoeman en Petra van Brecht, gesproken met twee ArtEZ studenten over hun afstudeerproject en onderzoek in relatie tot het thema TIJD. Carmen Molenaar (BEAR) en Tessa Straver (Product Design) werken allebei met een langzaam materiaal. Met niet-weten als uitgangspunt ontwierpen we vervolgens een ontmoeting met deze makers en hun materiaal op een bijzondere locatie. Elk element in deze ontmoeting werpt een vraag op waar je als maker over na zou kunnen denken.
Het gesprek
Met het niet-weten als uitgangspunt hebben we ervoor gekozen om op een andere manier het gesprek aan te gaan. We wilden elkaar als makers en materiaal ontmoeten. Er was geen sprake van hiërarchie tussen ons, geen aangewezen gespreksleider; iedereen had de vrijheid om zich te uiten. Door te reflecteren, te beschouwen en te reageren op ideeën en overwegingen van kunstenaars, schrijvers of filosofen over het thema tijd en vertraging lieten we gezamenlijk een open dialoog ontstaan waarin iedereen actief deelnam. Er was ruimte om na te denken, even stil te zijn.Je zou deze ontmoeting kunnen zien als een ecosysteem waarin diverse elementen samenkomen en bijdragen aan een gezamenlijke creatieve ervaring. Verschillende makers met verschillende ideeën, materialen met eigen wensen en manieren van werken, komen samen en ontdekken zo nieuwe inzichten.
Wie of wat zou jij willen ontmoeten om ermee in gesprek gaan?
Deeg & klei
Ook het materiaal waarmee Carmen en Tessa werken, het deeg en de klei, waren onderdeel van het gesprek. Het materiaal nam actief deel aan onze ontmoeting. Zo hebben we gevraagd of het materiaal de kunstenaars wil voorstellen.
Het materiaal was ook een gesprekspartner die onze volle aandacht genoot. Het deeg moest op gezette tijden worden ‘omgelegd’ in de schaal om de microben aan het werk te zetten. Dit proces en het voelen van de rauwe rivierklei zorgden voor een fysieke dialoog tussen ons en het materiaal. Deze handelingen dienden dan ook niet alleen als technieken om het materiaal te bewerken, maar ook als een middel om in contact te komen met het eigen lichaam en zelfs met elkaar.
Hoe zou het materiaal waarmee jij werkt jou voorstellen?
Hoe zou het materiaal waarmee jij werkt jou voorstellen?
De locatie
De ontmoeting vond plaats in de kapel van het Dominicanenklooster Huissen. De kapel en het klooster zijn van oudsher een plek van verstilling en bezinning. De specifieke sfeer en akoestiek van de kapel droegen bij aan een bedachtzame atmosfeer en bevorderden tegelijkertijd een langzamer verloop van het gesprek. De stilte, vrij van ruis, had een verstillende kracht die momenten van bezinning creëerde. Hiermee is de plek dus niet slechts een achtergrond, maar een actieve deelnemer aan ons gesprek.Welke plek zou voor een andere ontmoeting met je materiaal kunnen zorgen?
De tijd
Carmen en Tessa werken met materialen die hen uitdagen om een relatie te ontwikkelen met de factor tijd. Zowel het deeg als de klei stellen specifieke eisen aan het gebruik van tijd; het brood en de klei laten zich niet haasten. Bovendien zorgde de locatie van het gesprek voor een natuurlijke vertraging in de tijd. Desalniettemin hebben we een timer gebruikt als een soort bewaker van de tijd. Na twee uur maakte het alarm een einde aan ons gesprek. De timer is onverbiddelijk en legt beperkingen op, maar biedt tegelijkertijd ook een kader. In die toegewezen tijd moet het gewoon gebeuren.Hoe kun jij tijd inzetten als materiaal in je maakproces?