(hoe) Kun je TIJD manipuleren?

LEES In het essay staat het volgende:
"Als je een alien was die van Mars naar Aarde kwam en je zag een schilderij, dan zou je denken: Wat doen deze mensen? Ik dacht dat dit een ontwikkeld volk was, ze hebben cultuur en taal ontwikkeld, waarom is dat mens een canvas over een houten frame aan het spannen om er vervolgens olie op te smeren?"

VRAAG
Wat zou een alien in jouw optiek nog meer kunnen denken over de mens of aarde?

HET GAT

Anouk en Sophie keken samen de film Interstellar (2014) waarin de aarde in de toekomst nagenoeg onbewoonbaar is geworden door uitputting van de natuurlijke grondstoffen. Een groep astronauten moet noodgedwongen op zoek naar een bewoonbare planeet. Een kans die zich voordoet wanneer er een wormgat wordt ontdekt in de buurt van Saturnus. Het betekent echter wel dat de hoofdpersoon Cooper (Matthew MC Conaughey (1969)) zijn gezin moet achterlaten. Fragment Interstellar (2014)

Going through the Wormhole

KIJK en MAAK

Het leven voltrekt zich chronologisch, althans zo wordt er hier in het westen voornamelijk over gedacht, maar zodra we erover na gaan denken, stilstaan bij onze herinneringen, zitten daar gaten in, verspringen tijden, zijn we zelfs stukken kwijt. Herinner je je verleden of misschien wel de foto’s die je terugkijkt? Of vormen die samen weer nieuwe verhalen? Je groeit, je wordt ouder. Dat heeft tot gevolg dat je ook steeds met een andere blik naar het verleden kijkt. In die zin zijn de dingen in het echte leven wellicht ook niet lineair.

Dat geeft te denken, hoe verloopt het leven eigenlijk? Als je het verleden steeds weer anders ziet doordat je zelf verandert, zie je de toekomst wellicht ook steeds anders. En wat zegt dat over het heden? Hoe verhouden verleden, heden en toekomst zich tot elkaar? Wat is de verbinding tussen deze drie? Herinneringen vormen vaak een inspiratie voor kunstenaars om werk te maken.

Eindigheden en oneindigheden

Je kunt een lineaire of cyclische blik hebben op leven, maar een derde manier is een rhizomatische blik. Het rizoom is een term uit de biologie geadopteerd door filosoof Gilles Deleuze (1925-1995) die een manier van denken beschrijft die zich gedraagt als wortelstelsels, mollengangenstelsels, sterrenstelsels een doolhof of misschien wel het internet. Eigenlijk betekent het dat er geen begin of eind is aan iets, maar dat alles met alles te verbinden is.

Alles kan associatief worden gerelateerd aan iets anders. We zijn, doordat we zoveel media gebruiken, getraind om als het ware op meerdere plekken tegelijkertijd te kunnen zijn. In die zin wordt het misschien steeds moeilijker om dat ene echte moment te vinden en daarbij stil te staan, omdat we in gedachten alweer verder zijn. We zijn altijd op reis: in ons eigen hoofd, in onze telefoon, in waar we heen gaan, of op al die sporen tegelijkertijd.

MAAK/DENK

Deze opdracht heeft een teken- een denkdeel en een gespreksdeel. Daarom is het van belang dat je de opdracht met minimaal twee mensen uitvoert. 

Pak een stuk papier en tekenmateriaal. 

Teken vervolgens ‘HOE’ je denkt. Niet ‘wat’ je denkt, maar denk na over hoe de denkbeweging werkt in je hoofd. Hoe kom je van de ene stap naar de andere? 

Belangrijk: Je mag hier slechts een paar seconden over nadenken. Vooral is het de bedoeling dat je al tekenend komt tot inzichten en steeds helderder voor ogen krijgt wat de ‘WERKING’ van dat denken is of kan zijn. 

De tekening wordt abstract, dat betekent dat er geen figuratieve elementen (herkenbare elementen) in voor mogen komen als lampjes, gezichten of andere vergelijkbare zaken. 

UITNODIGING OPEN SPOTIFY

Kun je met muziek door tijd en leegtes heen?
De tijd overbruggen of verslaan?

We nodigen je uit om HIER met ons deze
BEAT THE TIJD open-Spotify-playlist aan te vullen

LEESLIJST Tijd

Voor het dossier Tijd van Studium Generale stelde de ArtEZ Mediatheek Zwolle een leeslijst samen. De boekenlijst is een handreiking om het thema Tijd verder uit te diepen. De kunstenaars, theatermakers, muzikanten, schrijvers en filosofen in deze lijst duiken in het thema vanuit verschillende invalshoeken. Ze ontleden de abstractie van het begrip: de indeling van tijd en de consequenties daarvan ondervinden we aan den lijve.

SLOT van TIJD

De relatie van de mens tot de tijd is een veranderlijke relatie. Hij wordt beïnvloed door religie, cultuur, historische gebeurtenissen en wetenschappelijke ontdekkingen. De manier waarop we tijd ervaren is subjectief, maar wordt ook beïnvloed door de manier waarop we als maatschappij omgaan met de tijd.

We hopen dat jullie een fijne TIJD hebben gehad door je onder te dompelen in onze lessenserie en er wat aan hebben gehad met betrekking tot jullie makerschap.

Tot ziens! Sophie en Anouk

Wil je een opdracht of onderzoek delen of heb je een vraag of opmerking over de lessenserie dan horen we dat heel graag. Mail naar: studiumgenerale@artez.nl

Bronnen
Sophie Aalbers maakte in samenwerking met Anouk Mulders deze lessenserie als stage-opdracht bij ArtEZ Studium Generale.

Met dank aan:
Rinke Nijburg, Barbara Collé, Joke Alkema, Catelijne de Muijnck.