ArtEZ Studium GeneraleDeep Dive Online Courses
Burren national park
Burren national park

Les 3

Klimaatactivisme en Kunst

Deze derde en laatste les uit de serie gaat over inheemse kennis.

In deze les gaan we het juist hebben over de niet-westerse wijsheid, over inheemse kennis en wat kennis is waarbij de mens niet centraal staat, kennis door niet-menselijke entiteiten. Dit is kennis die we in het westen zijn kwijtgeraakt met de komst van het verlichtingsideaal. Want… van wie is die aarde eigenlijk?

Omdat dit de afsluitende les is uit de serie, zijn de opdrachten/vragen meer gericht op het innemen van een standpunt of dagen je uit je te reflecteren of terug te kijken op je werk.

Je overweegt het LAND

Bekijk onderstaande video waarin je nadenkt over hoe kennis in verbinding staat met land.

Video les 3: Kennis van LAND
HXxHZCQ1gO4
Still uit nummer 12, Guido van der Werve
Still uit nummer 12, Guido van der Werve

Lees


Reservoir in 019, Gent
Reservoir in 019, Gent
Het is een tragische tijd. Veel mensen raken hun baan kwijt. Maar ik hoop toch dat de crisis ons ook opnieuw laat nadenken over de manier waarop we de wereld hebben ingericht. En dat nu eindelijk de ruimte ontstaat om het anders te zien.
Bruno Latour
Lees het interview met Bruno Latour in Trouw (21 november 2020):
Bruno Latour: Beangstigend, dat we op Covid-19 reageren door een wereldcrisis aan te wakkeren
Spinozalens-laureaat Bruno Latour thuis in Parijs.Beeld Reuters
Spinozalens-laureaat Bruno Latour thuis in Parijs.Beeld Reuters
Jasper Griepink, DEEPSOIL x STONEORGY, MU Eindhoven, 2020, foto: Hanneke Wetzer
Jasper Griepink, DEEPSOIL x STONEORGY, MU Eindhoven, 2020, foto: Hanneke Wetzer
In mijn werk koppel ik veel theorieën en ervaringen aan elkaar. Ik ben iemand die heel graag denkt, analyseert, leest en dingen met elkaar kruist. Maar toch zijn de mooiste momenten in mijn leven en in mijn kunst die momenten waar de handeling of de vorm eigenlijk over die taal heen sublimeert.
Jasper Griepink in het gesprek Wanneer taal poëzie wordt, komen we dichter bij de werkelijkheid
Lees het gesprek met Jasper Griepink:
Wanneer taal poëzie wordt, komen we dichter bij de werkelijkheid
Jasper Griepink, Enter the Grove, MU Eindhoven, 2020, foto: Hanneke Wetzer
Jasper Griepink, Enter the Grove, MU Eindhoven, 2020, foto: Hanneke Wetzer

Extra verdieping

Wil je nog meer lezen over LAND en rechten van mens en natuur? Lees dan het diepgaande verslag van documentairemaker en journalist Kevin Headley over de lokale situatie en de voortdurende strijd voor erkenning van mensen- en landrechten in Suriname.

Strijd voor rechten en erkenning van de grondenrechten in Suriname (ook in het Engels beschikbaar)
Afrobaka-Surinamerivierstuwdam, Oct. 4, 1965. Photo: ANP
Afrobaka-Surinamerivierstuwdam, Oct. 4, 1965. Photo: ANP

Bekijk hieronder de video TRANS NEOLITHIC FUTURE van Jasper Griepink

TRANS NEOLITHIC FUTURE (drawing series)
Jasper Griepink laat in bovenstaande video heel duidelijk zien hoe hij zijn tekeningen inzet om bepaalde aspecten in onze wereld aangaande inheemse kennis te onderzoeken.

In dit stuk: Wanneer taal poëzie wordt, komen we dichter bij de werkelijkheid kun je verder over zijn werk lezen.
Jasper Griepink, DEEPSOIL x STONEORGY, MU Eindhoven, 2020. Foto: Hanneke Wetzer.
Jasper Griepink, DEEPSOIL x STONEORGY, MU Eindhoven, 2020. Foto: Hanneke Wetzer.

Bekijk hieronder de videoregistratie van het online lunch event op 2 april 2020 met filmmaker en climate justice activist Chihiro Geuzebroek.

Een gesprek over het verband tussen de klimaatbeweging, racisme en de rechten van Inheemse volken. En over de kracht van protestliederen en science fiction om dingen te veranderen.

Online lunch event 2 april 2020 met Chihiro Geuzebroek: Poetic Climate Justice & Indigenous Futurism
PEq2ZXWdDTU
De filosofische vraag is in dit geval heel anders. Het is niet meer de mens die vanuit zijn eigen vermogen iets gunt, maar het is de mens die om toestemming vraagt aan de rechtmatige eigenaar.
Bruno Latour

Kijk

Het parlement van de dingen

De Franse filosoof Bruno Latour lanceerde een spraakmakend idee: we kunnen de wereld vanuit het gezichtspunt van andere mensen, dieren, planten en zelfs objecten bekijken door ons ermee te vereenzelvigen. Via rollenspellen is het mogelijk om andere personen en zaken een stem te geven in een theatraal ‘parlement der dingen’. Latours idee, dat zich bevindt op het raakvlak van filosofie en kunst, is vooral aangeslagen in de wereld van de natuurbescherming. Zijn aanpak blijkt zeer geschikt om de ecologische rijkheid te verbeelden en politiek hanteerbaar te maken.

theparliamentofthings.org
The Parliament of Things
The Parliament of Things
Still uit nummer 12, Guido van der Werve
Still uit nummer 12, Guido van der Werve
The one thing about indigenous people is that, they dont think the land is theirs, but that they belong to the land. When we speak about indigeneity, we speak about listening to the land, listening to nature. The wisdom and knowledge that comes from these cultures is based on listening to the country, to the place, to the land. By burning libraries, forbidding to speak their language and dance even, these wisdoms are erased.
Chihiro Geuzebroek

Maak

In de aftiteling van de film van Chihiro Geuzebroek wordt de berg genoemd; de berg krijgt dus de credits zoals een persoon die kan krijgen. Kijk terug naar werk dat jij zelf gemaakt hebt. Wat had je achteraf gezien in je werk de credits kunnen geven en daarnaast met terugwerkende kracht de vraag ‘hoe kun je leven in wederkerigheid’? In hoeverre ben jij wederkerig? Wat doet dit? In hoeverre ben jij de enige maker van je werk?
In de video spreekt Chihiro Geuzebroek over het protest en dat het woord afkomt van to protest, to proclaim, ofwel het verkondigen. In een protest ben je dus niet persé ergens tegen, maar juist ergens vóór. In de media wordt de nadruk vaak gelegd op het ‘tegen’, wat het makkelijker maakt om het protest weg te zetten. Waar ben jij voor? Bedenk een vorm/manier om dit uit te dragen en post dit op Studium Generale Community.

Denk

Chihiro Geuzebroek vertelt in de les dat ze een aanklacht tegen zichzelf doet met betrekking tot het spelen van bepaalde spellen. Welke aanklacht doe jij naar jezelf toe en waarom?
Chihiro Geuzebroek
Chihiro Geuzebroek

Denk

Bruno Latour zegt in het eerder genoemde interview

Ons oude idee van vooruitgang zit ons in de weg. Het probleem is dat er maar één richting lijkt te zijn. Dat zie je in de landbouwcrisis: we lopen totaal vast in ons vooruitgangsdenken.


Hoe denk jij hierover?
Bruno Latour in 2018 (Beeld Maartje Geels)
Bruno Latour in 2018 (Beeld Maartje Geels)
Out in the field, Krause records dawn, midday, dusk, and nighttime choruses. Bernie Krause, 2021 © Masha Karpoukhina for Fondation Cartier pour l’art contemporain.
Out in the field, Krause records dawn, midday, dusk, and nighttime choruses. Bernie Krause, 2021 © Masha Karpoukhina for Fondation Cartier pour l’art contemporain.

Luister

Zeer uitgebreide podcastserie over hoe muziek kan aanzetten tot een andere verhouding tot de natuur, over deep listening.
Bernie Krause
Bernie Krause
(5)
tooltip