‘Herinneringen worden geherbergd in de wijde verborgenheid van het geheugen, in zijn — hoe moet ik het zeggen? — ontoegankelijke en niet onder woorden te brengen ruimten. Metaforen, ontoereikend en onmisbaar tegelijk, herscheppen het geheugen in een quasi ruimte. Een inwendige plaats die geen plaats is. Wat we ons herinneren halen we tevoorschijn uit wonderbaarlijke…laten we het maar kamers noemen.’ Augustinus, Belijdenissen Boek X, 378 na Chr.
Sinds 2012 ben ik bezig met de manier waarop persoonlijke verhalen zich vormen in het geheugen. Curieus is het om te weten dat elk verhaal een gewaarwording wordt van de daadwerkelijke gebeurtenis. Dat komt doordat alles wat we waarnemen en door de opening van de zintuigen op het scherm van onze identiteit (de ziel) valt, onscherp is en onbepaald. Het zijn omtrekken van contouren die zich door het geheugen opnieuw laten rangschikken tot een herinnering, een beeld, een verhaal. De rol die onze identiteit daarin speelt is niet te onderschatten. Zij drukt haar persoonlijke en (zeer) selectieve stempel op elke herinnering. Die invloed op de waarneming zorgt ervoor dat er soms onvoorstelbare en unieke beelden van de werkelijkheid ontstaan en dat zijn: verhalen uit de hemisferen.
In die hemisferen bevindt zich, met een beetje geluk, een metaforisch geheugenpaleis. Een plek waar je geheugen gevormd is in denkbeeldige ruimtes, waarin ieder te onthouden beeld, herinnering of verhaal, gecodeerd wordt opgeslagen. Zodat wie zich iets herinneren wil, deze ruimtes in gedachten opnieuw betreedt en probeert het bewaarde terug te vinden. Om het geheugen niet nodeloos te belasten is de imaginaire ruimte een afspiegeling van de eigen buitenwereld. Bij voorkeur een zelfgekozen architectonische structuur die herkend wordt, vertrouwd is en aansluit bij het karakter van de drager.
Mijn werk vertegenwoordigt zo’n persoonlijk gekozen imaginair paleis van onschatbare waarde, waar mijn verhalen liggen te wachten en zich (ver)vormen. Waarom laat ik je dit zien? Vanwege de menselijke existentiële angst om niet te bestaan. Het door de identiteit gevormde mentale waarachtigheid heeft geen tastbaar lichaam waarmee ik kan zeggen: dit ben ik. Als verhalenverteller vertel ik je verhalen, als beeldmaker wil ik de faciliteit daarvan met je delen. Ik toon je ruimtes, los van deze wereld, die in de realiteit een aangenaam effect op je zintuigen zullen hebben. Ben je daardoor bereid de ruimtes van mijn hemisferen als waar te erkennen en op te nemen in je eigen geheugen…zodat ik besta op die plek?
In aanloop naar De Grote Geheugen Show vertellen alumni van ArtEZ over hun werk en de relatie met geheugen, herinnering en/of (persoonlijke) geschiedenis. Natasja neemt ook deel aan de kleine expositie De Grote Geheugen Show. Hierin wordt een aantal projecten van ArtEZ alumni – met als thema de fascinatie voor het verleden, herinneringen en/of de werking van het geheugen – bij elkaar gebracht. De expositie is te zien vanaf 13 februari op de begane grond in Rozet.
