Collective Making op Radio ArtEZ: Tanja Koning en Annemarie van den Berg onderzochten het onderwerp collectief maken binnen ArtEZ Arnhem. In deze podcast vertellen ze waar zij kansen zien voor ArtEZ om collectiviteit aan te jagen.
Hoe het begon
In 2022 onderzochten Tanja Koning en Annemarie van den Berg de vraag hoe ruimte in het onderwijs van Art&Design Arnhem gemaakt kan worden voor collectief maken. In deze podcast vertellen ze over wat ze geleerd hebben en waar zij kansen zien voor ArtEZ om collectiviteit aan te jagen. Daarnaast vertellen de leden van het studentencollectief WIJ² hoe zij in hun examenjaar bij DBKV als collectief zijn opgetrokken.
Collective Making
Een muurschildering van 16 bij 6 meter, een wekelijkse ontdekkingstocht langs de Rijn, het formeren van een tijdelijk collectief, het herontdekken van een gebouw en het radicaal gelijkwaardig samenzijn als startpunt van kunstonderwijs: onder de noemer Collective Making vonden, ondersteund door de ArtEZ Kwaliteitsafspraken, tussen januari 2022 en januari 2023 vijf onderwijsprogramma’s plaats bij ArtEZ Art&Design in Arnhem. Samen met studenten, docenten en kunstenaarscollectieven werd er binnen deze onderwijsprogramma’s ruimte gemaakt om collectief maken in de praktijk te brengen, te onderzoeken en te ontdekken.
En toen: de serie
Als vervolg op dit onderzoek werd samen met online kunstmagazine Mister Motley en interviewer Luuk Heezen de podcast ‘Kunst is Collectief’ opgenomen waarin 10 collectieven vertellen hoe hun samenwerking er van binnen en van buiten uitziet. Waarom werken ze samen? Noemen ze zichzelf wel een collectief? Hoe verhouden de afzonderlijke leden zich tot het geheel? Hoe neem je gezamenlijk beslissingen? Kun je eigenaarschap delen?
Tanja Koning is alumnus van DBKV Arnhem. Ze werkt als freelance curator en onderzoeker in kunst, wetenschap en wetenschap en technologie.
Annemarie van den Berg is alumnus van de KABK (GD) en Piet Zwart Instituut. Ze is onderdeel van Collectief Pink Pony Express en afstudeer/procesbegeleider aan St. Joost School of Art & Design.
WIJ² bestaat uit Bert, Mika, Irene & Nino, alle vier studeerden zij afgelopen zomer (2023) individueel en als collectief af bij DBKV Arnhem. Als collectief onderzochten zij wat het betekent om -binnen de muren van ArtEZ- een collectief te formeren en samen werk te maken.
Shownotes
In de tiendelige podcast Kunst is Collectief onderzoeken ArtEZ Collective Making en Mister Motley samen met gevestigde kunstenaarscollectieven wat het betekent om samen te werken. Hoe werken collectieven, wat is de meerwaarde? Zijn er ook struikelblokken en wat is de positie van samenwerken binnen de kunst?
Presentator Luuk Heezen gaat tien weken lang een uur de diepte in met steeds een ander collectief om hen te bestoken met deze en andere, soms confronterende vragen. Waarom werk je samen als collectief, hoe ziet de samenwerkingsstructuur eruit? Noem je jezelf een collectief en hoe verhouden de afzonderlijke leden zich tot het geheel? Hoe zit het met gezamenlijk beslissingen, frustraties, twijfels en kun je eigenaarschap delen? En welke vormen van collectiviteit zijn er eigenlijk?
Hieronder vind je links naar de afleveringen die je terug kunt luisteren.
Aflevering 1:
Gasten: Tessel Brühl, Roos Pollmann, Flavia Faas en Céline Talens van Questions Collective. Als welke lekkernij voelen zij zich op de dag van de opname? Het collectief vertelt hoe deze vraag en andere werkvormen bijdragen aan het blijven ontwikkelen van hun collectieve samenwerking, wat het belang is van een opperhoofd per project en over de ongekende kracht van ‘emergency eggs’.
Aflevering 2:
Gasten: Malú van der Bijl, Sofie Hollander, Fenna Koot, Emmie Liebregts en Bo Stokkermans van De School. De School is een groep makers die samen wonen en werken in een schoolgebouw in Breda. Het presenteert zichzelf niet echt als collectief, maar is een los-vaste groep kunstenaars, met uitgangspunten als ‘automatisch ongedefinieerd’, ‘non-hiërarchisch’, ‘respectvol’, ‘constant in beweging’ en ‘variabel’.
Aflevering 3:
Gasten: Jonmar van Vlijmen, Ronald Boer en Rosanne van Wijk van De Onkruidenier. Als ‘ecosysteem-futuristen’ onderzoeken zij hoe we ons kunnen leren aanpassen aan een landschap dat onderhevig is aan klimaatverandering.
Aflevering 4:
Gasten: Benjamin Moen en Lisa Verbelen van BOG. BOG. is de collectie (zonder -f, want het is een samenvoeging van individuen) van theatermakers Judith de Joode, Benjamin Moen, Sanne Vanderbruggen, dramaturg Roos Euwe, zakelijk leider Anne Baltus, marketing coördinator Frédérique Donker en zakelijk assistent Sanne Olijerhoek. BOG. werkt vaak collectief: samen bedenken ze de concepten, schrijven ze de teksten, creëren ze het toneelbeeld, staan ze op het podium en vormen ze de organisatie.
Aflevering 5:
Gasten: Brian Elstak, Edmée Loupatty, Giuseppe du Crocq en Macarena Loma Yévenes van Lowrey Foley McClane. Lowrey Foley McClane (LFMC) is een productiehuis dat bestaat uit een groep cultureel diverse en interdisciplinaire creatieven, onder wie beeldend kunstenaars, programmeurs, fotografen, producenten, grafisch ontwerpers, theatermakers en regisseurs.
Aflevering 6:
Gasten: Gerty Van de Perre, Amir Vahidi, Suzanne Kipping, dramaturg Anne van de Weteringen en zakelijk leider Rick Mouwen vormen samen met Robbert Klein en Loulou Hameleers Club Gewalt. Club Gewalt is gefascineerd door popcultuur en de belevingswereld van de millennial. Vanuit deze fascinaties maakt het collectief performances die uiteenlopende vormen en genres aannemen.
Aflevering 7:
Gasten: Ontwerpers Tara Karpinski, Cecilia Hendrikx en Annemarie van den Berg van Pink Pony Express. Het collectief maakt locatiespecifiek werk en strijkt neer op plaatsen waar frictie bestaat tussen overheid en burgers. Lokale gemeenschappen vinden een weerslag in hun werk, vaak op onvoorspelbare wijze.
Aflevering 8:
Gasten: Ontwerpers Marcia Nolte, Stijn van der Vleuten en beeldend kunstenaar Bob Waardenburg maken sinds 2009 onder de naam We Make Carpets tapijten met kleurrijke alledaagse objecten: van paperclips en potloden tot van schuursponsjes en vuurwerk.
Aflevering 9:
Gasten: dichter Wout Waanders, striptekenaar Jelko Arts, muzikant Laurens van de Linde en theatermakers Koen Frijns en Martin Rombouts van BOYBAND, de literaire boyband maken literatuur om doorheen te gillen: poëzie op een podium, maar dan met meezingbare refreinen, zwoele blikken en de constante dreiging van een break-up.
Aflevering 10:
Gast: Kunstenaar Jeanne van Heeswijk. Jeanne werkt altijd collectief, maar in wisselende collectieven op locatie. Haar definitie van collectiviteit of ‘collectief’ is het collectief maken, dus samen verbeelden hoe we denken en vinden dat de toekomst eruit moet zien.
