ArtEZ Studium Generale en Mister Motley werken sinds twee jaar samen aan het project HOME (Kitchen Table Conversation). Door diverse gasten uit te nodigen, workshops te organiseren en lezingen samen te stellen, onderzochten we welke mogelijkheden kunst in zich draagt voor het vormen van een thuisgevoel. Vanaf 2018 deelden meer dan twintig kunstenaars, denkers en makers hun ideeën en kennis met betrekking tot de vraag: Hoe kunnen we de ander benaderen en verwelkomen? De komende weken delen we acht bijdragen van hen in de vorm van een receptenboek. Vandaag een bijdrage van Mounir Samuel.
Als politicoloog richt hij zich op sociale revoluties en maatschappelijke verandering. Hij werkt als journalist en is auteur van elf boeken (fictie en non-ficite), met als meeste recente Noodzakelijke gesprekken: reflecties op een nieuwe wereld (2020). Samuel heeft als theatermaker, dramaturg, curator en conceptontwikkelaar ervaring in de wereld van het theater, musea en debatcentra. Tevens wordt hij regelmatig ingehuurd als adviseur diversvaardigheid. Mounir is een radicale pleitbezorger van het omarmen van pluriforme identiteiten, maar wat is ervoor nodig om door middel van kunst de weg naar de ‘ander’ te vinden?
Om die vraag te benaderen, was hij in oktober 2019 te gast in het programma HOME (Kitchen Table Conversation). Daarin liet hij deelnemers kennis maken met zijn werk via twee belangrijke bronnen. Luister hier zijn bijdrage terug.
Op de vraag Hoe we de ander kunnen benaderen en verwelkomen? geeft hij het volgende recept:
“Ik probeer via het mozaïek van mijn zijn, raakvlakken te vinden met ieder persoon en vanuit dat gegeven een brug te slaan naar die ander die in eerste instantie niks gemeenschappelijks met jou lijkt te hebben. Dat doe ik door dicht bij iemands kern identiteit te komen. Dat is een identiteit voorbij kleur, geaardheid, politieke voorkeuren om mensen te kunnen raken op een meer fundamenteel niveau van mens-zijn. Vervolgens ga ik pas het ongemakkelijk gesprek aan over de belangrijke, maatschappelijke thema’s van deze tijd zoals bijvoorbeeld racisme, homofobie, groeiend antisemitisme, groeiende ongelijkheid of het klimaat. Ik train mijzelf ook om die kern identiteit bij mensen te vinden. Wekelijks ga ik op date met mijzelf op een plek waar ik me niet thuis voel. Het zijn bewuste acties die ik onderneem om erachter te komen waar het schuurt en waarom. En het is ook een tool om eenzaamheid te bestrijden.
Ik denk dat het grootste probleem van West-Europa eenzaamheid is. We leven allemaal langs elkaar heen, in onze eigen bubbels. Omdat we ons niet kunnen herkennen in de buurvrouw, vereenzamen we. Dus ook daarom is het zo belangrijk om de ander te blijven ontmoeten. Stap 1 in dat proces is het bewust worden van je eigen bubbel en stap 2 is om daar uit te kunnen breken en ik doe dat door die wekelijkse dates. Ongemak is ook daarin voor mij heel belangrijk, want daar waar ongemak is, is schuring en dus glans. Samenvattend moet de start voor mij gelijkwaardig zijn om ongelijkheid eerlijk te kunnen bespreken.”
• Mounir Samuel heeft onlangs de handreiking Waarden voor een nieuwe taal geschreven. Het is een document voor een veilige, inclusieve en toegankelijke taal voor iedereen in de kunst-en cultuursector. De pdf is hier te lezen.
• Ook verscheen eind 2020 zijn nieuwste boek Noodzakelijke gesprekken, reflecties op een nieuwe wereld. Het boek bevat vijftien interviews over de grote vragen van onze tijd. Van de klimaatcrisis tot feminisme, en van de Black Lives Matter-beweging tot de verwerking van verlies. Samen met zijn gesprekspartners opent hij ramen op een nieuwe wereld. Eerder schreef Mister Motley een reflectie op dit boek.
• En in februari 2020 was Samuel te gast in de podcast Kunst is Lang. Luister hier het interview terug over hoe hij in zijn werk altijd voorbij wil gaan aan vooroordelen en vastomlijnde identiteiten.
