In aanloop naar U staat hier. De kunst, de stad en de toekomst delen we graag mooie projecten die aan het thema raken, van studenten, alumni en docenten van ArtEZ. Interieurarchitect Marleen Garstenveld is alumnus van ArtEZ.
Hoe kan een winkelcentrum zonder winkels?
Iedereen kent ze: de overvolle winkelstraten op zaterdagmiddag. Alle mensen uit verschillende milieus komen samen. Iedereen heeft een eigen doel. Sommigen zijn bijvoorbeeld op jacht naar een specifiek product, anderen gaan gewoon gezellig een dagje shoppen. Een ding hebben ze gemeen: ze komen samen in hetzelfde gebied en zijn daarmee even weg uit hun dagelijkse gewoontes.
Tegenwoordig echter zie je veel leegstand. Fysieke winkels verdwijnen door de komst van het internet, want mensen doen hun aankopen tegenwoordig steeds vaker online. Het gebruiksgemak is groot: zonder de deur uit te hoeven heb je binnen een paar klikken het perfecte product gevonden en besteld, en de volgende dag heb je het al in huis. Ideaal! Om ervoor te zorgen dat mensen weer een goede reden hebben om naar de binnenstad te gaan, moet er een nieuwe aanleiding of behoefte gecreëerd worden.
Daarom stelde ik mijzelf de vraag: Hoe kan een winkelcentrum zonder winkels? Om deze vraag te kunnen beantwoorden nam ik het winkelcentrum op het Eiland in Zwolle als voorbeeld. Ik deed onderzoek en heb ondervonden hoe dit winkelcentrum in de toekomst zou kunnen functioneren zonder winkels.
Zodra je een winkelcentrum binnenstapt word je geprikkeld door etalages. Tijdens het onderzoek kwam ik erachter dat spiegels zorgen voor deze prikkeling. Door spiegels op een bepaalde manier ten opzichte van elkaar te positioneren, krijg je interessante nieuwe zichten en raak je nieuwsgierig en geprikkeld. Dit onderdeel is meegegaan in al mijn installaties die ik in het kader van dit onderzoek gemaakt heb. Op het moment dat je in een andere omgeving bent, ben je al uit je eigen werkelijkheid. In een andere omgeving kun je al zijn, door simpelweg ergens binnen te stappen. Dit kan door een drempel over te stappen, of zelfs nog subtieler, door een suggestie van een kozijn. Je stapt echter pas ergens binnen nadat je geprikkeld bent door iets, wanneer je er iets denkt te vinden dat bij je past. Dit betekent niet dat wanneer je binnen bent je ook alles interessant vindt. Je gaat het geheel eigen maken. Doordat je de ruimte al interessant vindt wordt je positief verlangen gestimuleerd om meer te vinden waarmee jij je kan identificeren. Wanneer je op zoek gaat naar de dingen die bij je passen ben je eigenlijk de ruimte aan het ordenen. Dit ordenen doen wij mensen dagelijks, we ordenen ons hele leven, bewust en onbewust. We doen dit om de dingen ons eigen te maken, zodat we ons er prettig bij voelen en het bevredigd onze behoeftes. Dit blijft interessant omdat onze behoeftes telkens weer anders zijn. Deze drie stappen; het geprikkeld worden, ergens binnentreden en het geheel ordenen is abstract weergegeven in de installatie.
