Eline van Wieren schreef deze tekst. Studenten Creative Writing schrijven in aanloop naar ons festival Chaos & Conflict (twee-) wekelijks een tekst, waaronder een viertal gedichten over de aanslagen in Parijs.
Zo’n half jaar geleden kreeg ik van vriendin A. een maand lang gratis de krant, die mocht ze aan iemand cadeau doen bij haar eigen abonnement. Mooi, dacht ik, dit is het moment, ik ga het nieuws lezen. Ik zette mijn wekker een half uur eerder, zolang dacht ik ongeveer nodig te hebben om zoiets te lezen.
Hoewel ik de eerste ochtenden te chagrijnig was om een woord te lezen, ging het na een paar dagen steeds een beetje beter. Ik las koppen en eerste alinea’s, soms zelfs hele stukken. Ik woon nu al vier jaar op mezelf, laat allang geen vieze onderbroeken meer op de grond slingeren en kan rijst precies goed koken. Maar nu voelde ik me pas volwassen, met die krant en een kop koffie.
Een maand later, toen de krant niet meer in de gang lag als ik ’s morgens mijn kamer uitkwam om te douchen, was ik opgelucht. Want hoewel ik de eerste twee weken echt heel trots op mezelf was geweest, was dat gevoel daarna steeds meer naar de achtergrond gedreven en werd ik telkens als ik de krant open sloeg een beetje ongelukkiger. En dus ben ik weer terug gegaan naar mijn oude routine. Zonder krant, zonder journaal.
Volgens sommigen van mijn klasgenoten kan het echt niet, studeren om schrijfster te worden en dan het nieuws niet volgen: hoe kun je een realistische kijk op de wereld hebben, als je niet eens weet wat zich daar allemaal afspeelt?
We nemen aan dat wanneer je de krant leest, je goed geïnformeerd bent over wat zich in de wereld afspeelt. Dat je een zo objectief mogelijk beeld voorgeschoteld krijgt op het papier dat iedere ochtend op de mat ligt en in het journaal dat op tv te zien is.
Natuurlijk is niets in het leven uitsluitend gebaseerd op feiten. Objectiviteit is slechts een mythe. Er is geen plek waar dit zo wordt uitgemolken als in het nieuws. We zijn een sensatie-generatie. Misschien zou ik mijn journaal ook wel op die manier vullen als ik kijkers te trekken had. Wel wordt het een beetje zorgelijk als volwassen, goed functionerende mensen denken dat we ons geen zorgen hoeven te maken over die vluchtelingen, omdat ze op televisie gezien hebben dat ze allemaal toch een dure smartphone hebben. Of wanneer de ene demonstratie wordt neergezet als een vredige tocht en de ander als een gewelddadige gebeurtenis. Het kan niet zo zijn dat het aan het meest bekeken nieuwsmedium is om te bepalen hoe iets verteld wordt.
Uit onderzoek is gebleken dat de verhouding tussen negatieve en positieve items zeventien op één is. Zo’n 95% van het nieuws is dus negatief. Niet echt een verrassing, positiviteit verkoopt niet (behalve in Happinez magazine). We willen spanning, angst een goed verhaal om de dag mee te beginnen. En in een goed verhaal kan niet alles op zijn pootjes terecht komen zonder dat er eerst een goede rotzooi van gemaakt is.
Daarnaast vergeten we dat waar we ons mee omringen, direct invloed heeft op ons functioneren. In zijn TEDtalk vergelijkt JP Rangaswami het consumeren van nieuws met het consumeren van eten. Ofwel: ‘als je het nieuws zou bekijken op dezelfde manier waarop je je voedsel bekijkt, wat zou je dan anders doen?’
‘If you don’t read the news, you’re uninformed. If you read the news, you’re misinformed.’ Volgens Mark Twain is het een soort kiezen tussen twee kwaden: onwetend of verkeerd geïnformeerd. Toch denk ik dat het in onze maatschappij bijna onmogelijk is om onwetend te zijn. Dan moet je wel oogkleppen van bijzonder hoge kwaliteit op hebben. De wereld en wat zich daarin afspeelt is overal om ons heen. Je hoeft alleen maar te kijken, er te zijn. Daar heb je geen krant of journaal voor nodig.
