‘Wat mijn mond niet zeggen kan, zeggen tulpen uit Amsterdam’ klinkt uit de speakers. Waar ben ik en wat doe ik hier? We zitten met 16 dementerende ouderen en een aantal begeleiders in de activiteitenzaal van het verpleeghuis Heijendaal in Arnhem in een grote kring en dansen op muziek van vroeger. Maar hoe kom ik hier? Het initiatief om een dansproject voor mensen met dementie op te richten, kwam vanuit de activiteitenbegeleiders op Heijendaal. Zij hadden het projectbureau van ArtEZ benaderd met de vraag of er studenten waren die de bewoners een activerende tijdsbesteding in de wintermaanden konden bieden. Het leek ons, negen enthousiaste en nieuwsgierige tweedejaars (januari 2014) docent dans-studenten, een geweldige kans om met deze doelgroep in contact te komen. En wij zijn de uitdaging om danssessies te bedenken en te geven aan dementerende ouderen, aangegaan.
Voor de voorbereiding van de sessies – die gedurende drie maanden elke maandag plaatsvonden – doken we in de belevingswereld van de dementerenden en deden we kennis op over dementie. Het aanleren van bewegingsmateriaal, zoals we dat bij een andere doelgroep zouden doen, was niet mogelijk bij deze groep mensen, omdat door de dementie het kortetermijngeheugen steeds meer achteruit gaat. Dansen en plezier maken in het hier en nu was dus ons hoofddoel.
Alle contactmomenten die wij met deze bijzondere doelgroep hadden, lieten zien dat het dansen op swingende muziek de mensen liet opleven en ze ontzettend deed genieten van het moment. Elke week zagen we lachende gezichten, onverwachte bewegingen, dansende lijven en grote dankbaarheid. Het leek alsof de dementie voor een korte tijd niet aanwezig was. De mensen konden in een veilige sfeer creatief zijn. De combinatie van muziek en dans heeft een zichtbaar effect gehad op het lichamelijke en geestelijke welzijn van de dementerende ouderen. Na een aantal sessies met deze groep zagen we dat de bewegingen al beter in het lijf zaten; het leek alsof er ergens toch bewegingen opgeslagen werden. Een activiteitenbegeleider vertelde zelfs dat één deelnemer in het wekelijkse tekenuur ineens een dansbeweging uit onze oefeningen maakte.
Het project in Heijendaal heeft onze interesse in het dansen met mensen met dementie gewekt. Ook heeft het ons geïnspireerd om verder onderzoek te doen naar deze doelgroep op het gebied van dans en meerdere projecten aan te bieden. Op dit moment zijn wij bezig met het maken van een dansvoorstelling voor deze doelgroep, om ze mee te nemen in de danskunst en ze een ervaring mee te geven die ze voor een moment uit het zoeken naar verloren herinneringen haalt.
Ronja White schreef deze tekst, zij is student Docent Dans. Samen met 8 medestudenten heeft zij dit dansproject met dementerende ouderen in verpleeghuis Heijendaal in Arnhem gedaan.
