De echo van de materie

De tijdelijkheid waarmee iets ruimte inneemt interesseert me: er wordt iets gemaakt, het bestaat en het verdwijnt. Een object verdwijnt per ongeluk of expres, want ruimte is schaars. Voor het autonome kunstwerk vraag ik mij af: heeft het verdwijnen van het fysieke beeld invloed op de betekenis van het kunstwerk? En wat gebeurt er als een kunstwerk verdwijnt? Het kunstwerk Tilted Arc van Richard Serra dat in 1989 werd verwijderd, is een case study die gedachten oproept over wat een kunstwerk kan zijn.

De sculptuur Tilted Arc, een opzij hellende stalen boog van 36 meter lang en 3,6 meter hoog, stond acht jaar lang op Federal Plaza in New York. Het werk is site-specific, wat betekent dat de sculptuur specifiek is ontworpen voor deze plek en alleen hier kan bestaan. (Met de wens van de kunstenaar dat de omgeving van de sculptuur niet verandert. Zie Waxing Arcs (1980)van Richard Serra in museum Boijmans van Beuningen.) Ergens anders komt het niet tot zijn recht, omdat de dialoog met de omgeving het kunstwerk maakt. In 1989 werd de boog op last van de rechter verwijderd, na een publieke discussie over zijn dwingende karakter. Tijdens mijn onderzoek naar de verwijdering van dit kunstwerk ontdekte ik dat het werk nog steeds bestaat als een vorm van immaterieel erfgoed. Niet de plek, maar de tijd is de bepalende factor geworden voor het voortbestaan van het kunstwerk, want zolang er mensen zijn die zich het kunstwerk herinneren en zich erover uitspreken blijft Tilted Arc actueel.

De hernieuwde actualiteit van de sculptuur Tilted Arc roept nieuwe vragen op, want wanneer is het de moeite waard om een kunstwerk te herinneren? Kan de herinnering aan een kunstwerk het kunstwerk worden? En hoe zit het met de betekenis van het werk als het enkel nog in de herinnering bestaat? Wat gaat er bij herinnering verloren en wat komt er op een later tijdstip voor in de plaats? Mijn werk gaat over dergelijke vragen. Er is sprake van tijdelijkheid, vluchtigheid en vooral van afwezigheid, want afwezigheid beschouw ik als een ruimte om in te vullen.
 
In aanloop naar De Grote Geheugen Show vertellen alumni van ArtEZ over hun werk en de relatie met geheugen, herinnering en/of (persoonlijke) geschiedenis. Carina neemt ook deel aan de kleine expositie De Grote Geheugen Show. Hierin wordt een aantal projecten van ArtEZ alumni – met als thema de fascinatie voor het verleden, herinneringen en/of de werking van het geheugen – bij elkaar gebracht. De expositie is te zien vanaf 13 februari op de begane grond in Rozet.