publicationessaypodcastinterviewvideoblognewsonline coursespeopleAPRIA

Over het falen van Mondriaan

blog by Iris Hofstee – 22 October 2014
Student Comic Design Iris Hofstee deelt met ons een fijn eigenzinnig onderzoekje:)

Oorspronkelijk zou ik een artikel schrijven over hoe iets oppervlakkigs als hokjesdenken juist heel nuttig kon zijn, ook bij meer diepgaande dingen (in de trant van ‘surfen en duiken’). Hoe ik vanaf hokjesdenken bij Mondriaan ben gekomen… Nou ja, daar kun je zelf wel invulling aan geven. Toch leek het me wel grappig om mijn onderzoekje te delen.

Piet Mondriaan is over de hele wereld bekend als ‘die ene kunstenaar die die schilderijen maakt met rechte lijnen en gekleurde blokken’. Wie meer weet van kunstgeschiedenis zal weten welk onderzoek Mondriaan deed. Aan het begin van zijn carrière schilderde hij vrij realistische landschappen. Later begon hij, net als veel andere kunstenaars in zijn tijd, steeds abstracter te werken. Het onderzoek dat Mondriaan deed was het beperken van zijn schilderijen tot de pure essentie ervan. Volgens hem bestond een schilderij uit horizontale en verticale lijnen, die samen ook denkbeeldige diagonalen kunnen vormen, en de drie primaire kleuren: rood, geel en blauw, waaruit alle andere kleuren bestonden.

Bij dat laatste ging hij de fout in. Hoe heftig het ons ook wordt aangeleerd, de primaire kleuren zijn niet rood geel en blauw, maar citroengeel, cyaan en magenta.

Nou zijn in de algemeen geldende kleurenleer rood, geel en blauw prima te gebruiken als mengkleuren, maar het leek me toch interessant om een keer een ‘geslaagde’ Mondriaan te maken.
Dit is dus hoe een Mondriaan eruit zou zien als hij de ‘echte’ primaire kleuren had gebruikt. Hoewel het op het eerste gezicht er raar uit ziet, lijkt het toch op een bepaalde manier wel te kloppen.

Waarschijnlijk is het wel fijn voor de wereld dat Mondriaan rood en blauw gebruikte in plaats van magenta en cyaan. Je moet er toch niet aan denken dat alles met een Mondriaan-motiefje opeens felroze en lichtblauw is!

Terwijl ik bezig was met het vorige plaatje werd ik ook benieuwd hoe Mondriaans werk eruit zou zien als hij met licht zou werken in plaats van met verf. Voor licht zijn de primaire kleuren rood, blauw en groen. Omdat papier wit is, en geen licht zwart, heb ik ook het zwart en wit omgedraaid. In principe is het dus het vorige ‘schilderij’ in negatief, en dan krijg je dit beeld.

Misschien is de uitspraak dat Mondriaan gefaald heeft in zijn onderzoek een beetje overdreven. Toch is het interessant om zijn schilderijen eens te zien zoals ze ‘hadden moeten zijn’ als Mondriaan echt trouw was geweest aan zijn doel.
events:

Surfing & Diving

A one day festival on depth and meaning in a world of superficial temptations.


one day festival07 Nov '14